T.C.G. ULUÇALİREİS S 338 DERİN SU TECRÜBELERİNDE VENTİLASYON BORUSU PATLADI
Denizaltı gemileri her 3 senelik devrelerde, 1 yıl sürecek owerhall (Ağır Bakım) için Gölcük Tersanesine alınırlar. Gemide oluşan arızalar giderilir, kullanım ömürleri dolan parçalar yenileriyle değiştirilir. Periyodik tüm iyileştirmeler bittiğinde de tüm sistemlerin testleri yapılarak ilgililerine teslim edilir.
Sistemlerin kusursuz çalıştığı tespit edildiğinde geminin 2 aşamalı dalış tecrübeleri yapılır. İlk gün sığ su dalışında tüm sistemlerin ve geminin fiziki kontrolları yapılır. Her şey yolunda tüm sistemler çalışır durumdaysa, ertesi gün derin su dalışına gidilir. Derin su dalışında gemi kademeli olarak önce 60 kademe ( 3 kadem=1 metre) inilir. Tüm kontrollar yapılır. Raporlar alınır, tamam olduğu görülünce 90 kademe (30 metre) inilir, 120 kademe (40 metre), 150 kademe inilir. 30 ar kademlik artışlarla en sonunda inilecek maksimum derinlik olan 415 kademe (138,33 metre) inilir. Tüm kontrollar yapılır, her şeyin normal olduğu görüldüğünde yine 30 ar kademlik etaplarla çıkış başlar. Gün sonunda derin su tecrübeleri başarılı bir şekilde bitmiş olan denizaltı gemisi Tersaneden ayrılarak Denizaltı İskelesine bağlanır.
Owerhallden ve dalış tecrübelerinden yenilenmiş olarak çıkan Denizaltı Gemisi denizlerdeki görevine başlamadan önce 1,5 ay sürecek olan tazeleme eğitimlerine başlar. Tazeleme eğitimlerini de başarıyla bitiren gemi bu andan itibaren her türlü göreve hazırdır.
T.C.G. ULUÇALİREİS OWERHALL SÜRECİ
1986 Yılının ortalarında, 1 yıl sürecek owerhall için Gölcük tersanesine giren T.C.G. ULUÇALİREİS’te tamir ve bakım çalışmaları planlandığı gibi başladı. Söküm işleri başladı ve gemi havuza alındı. Yaklaşık 2 ay süren havuz çalışmalarında gemi karinası temizlenip kum raspasıyla birlikte zehirli boya işlemi ve karina boyasından sonra havuzdan inilip T.C.G. Bnb. Metin SÜLÜŞ hizmet gemisinin bulunduğu doka bağlanıldı. Çalışmalar planlandığı gibi devam ederek ön görülen zamanda bitirildi. Testler de bitirildi ve geminin dalış tecrübelerine başlayabileceği raporu verildi.
SIĞ SU DALIŞ TECRÜBESİ (1987)
Owerhall bitiminin en heyecanlı safhası olan dalış tecrübelerinin ilk aşaması olan sığ su dalışı için hareket edildi. Gemide personel haricinde; tersane personeli, ve filo yetkilileri de olur. Normal gemi personelinin yaklaşık 2 katı kadar görevli, geminin 1 yıl süren bakım sürecinden sonraki ilk dalışının tecrübelerinde bulunup testlere katılacaklardır.
Sabah erken bir saatte Denizaltı Filosu İskelesinden ayrılan gemi, denizaltı gemilerinin sığ ve derin su tecrübelerinin yapıldığı Karamürsel açıklarına geldi. Tüm kontrollar yapıldıktan sonra sığ su dalışına başlanıldı. Sorunsuz olarak 60 kademe gelindi. Bu derinlikte yapılan kontrol ve testler tüm gün sürdü. Satha çıkılarak Gölcük’e intikal edilerek iskeleye bağlanıldı. Ertesi gün yapılacak derin su tecrübesinin hazırlıkları yapıldı.
DERİN SU TECRÜBE DALIŞI VE VENTİLASYON BORUSUNUN PATLAMASI
Sığ su tecrübelerini başarıyla geçen T.C.G. ULUÇALİREİS, derin su tecrübesi için sabah saatlerinde limandan hareket etti. Bir önceki gün katılan kişiler bu önemli dalış tecrübesine de katılıyorlar. Bir Denizaltı gemisinin en önemli ve bir o kadar da tehlikeli dalışı owerhall sonunda yapacağı derin su dalışıdır. Bu aşamayı sorunsuz geçen gemi, her türlü görev için hazırdır.
Karamürsel açıklarındaki dalış sahasına varıldı. Dalış için son kontrollar yapıldıktan sonra dalışa geçildi. Gemi 60 kademe (20 m.) geldi. Bu derinlik bir Denizaltı gemisinin normal seyir şartlarında kullandığı derinliktir aynı zamanda da periskobun su üzerini görebildiği derinliktir. Bu derinlikten sonra görüş yoktur çünkü periskop su altında kalmıştır. 60 kademde gerekli kontrollar yapıldıktan sonra 30 kademlik artışlarla geminin test aşamasının son derinliği olan 415 kademe inilmeye başlanıldı. Ben gemi kıdemlisi olarak Kıç Batarya Dairesinde bulunuyordum. 4 Masa da doluydu, her dalış kademesinde “Daireler rapor” deniliyor, tüm dairelerin sorumluları kontrollarını yapıp Santrala bildiriyorlardı “Baş Torpito nete (temiz), Baş Batarya nete, Kıç Batarya nete, Baş dizel nete, Kıç dizel nete, Manevra Dairesi nete. Kıç Torpito nete”.
385 KADEM VE VENTİLASYON BORUSU PATLADI
Bot, etap etap 385 kademe geldi. Santral “Daireler dikkat bot 385 kademde, daireler rapor” denildiğinde, tüm daireler gibi ben de kontolu yapıyordum. Bir ara aşçıhane tarafından tak diye kuvvetli bir ses geldi. Aşçıhanede bazen aşçılar, kemikli etleri kırarlarken satır kullandıklarında buna benzer ses çıkar, böyle bir şey mi diye aşçılara seslenerek “ Aşçılar! ses sizden mi geldi?” diyerek hızla o tarafa hareket ettim. Aşçılar “Hayır, komutanım. Bizden gelmedi” dediler. Baktım, gerçekten de ocaklar ve tezgah temizdi. Tam yerime dönecekken bombayı andıran çok şiddetli bir patlama oldu. Gemi sarsıldı ve baş valftan, benim az önce oturduğum noktaya, büyük bir tazyikle su gelmeye başladı. Santral kaportasının yanında olduğumdan, kapatırken “ Santral! Kıç Batarya imla ediyor (su doluyor)!” Diye bağırdım. Perde iştiraklerini de kapatıp “ Kıç Batarya müsademe için tertibat aldı” diye dahili telefonla santrala bildirdim. O sırada telefon devresinden“Santral! Baş dizel imla ediyor!” anonsunu duydum. Kuleden “Emercensi Satıh” anonsuyla birlikte, satıh sireni 3 kere çaldı. Telefon devresinden “ Dalma sarnıçlarına hava ver, her iki dümen tam yukarı, makineler tam yol ileri” anonsları duyuluyor, su gelmeye de devam ediyordu. Geminin çok kıçlanacağı (Baş yukarı, kıç aşağı gelecek şekilde) ve ayakta durmanın zor olacağı belli olduğundan, Herkese oturmalarını ve sıkı tutunmalarını söyledim. Gemi her halde 40-45 derece kıçlandı batıyor muyuz, çıkıyor muyuz anlaşılmıyordu. Geminin içi, dalma sarnıçlarına verilen havanın, anonsların ve diğer gürültülerin oluşturduğu gergin ve sıkıntılı bir ortam idi. Birkaç dakika sonra genel anons devresinden “ Bot satıhta, daireler rapor” anonsu duyulunca, geminin su üzerine çıktığı belli oldu. Bu kadar derinden emrcensi satıh komutuyla çıkan geminin dışarıdan görünüşü de muhtemelen çok ürkütücü olmuştur. Büyük bir sarsıntı ile yüzeye çıkan geminin doğrulmasını da beklemek hayli endişeli olmuştu. Hepimiz derin bir oh çektik. 1976 Yılında T.C.G. DUMLUPINAR S 339 ile geçirdiğim büyük kazadan sonra bu ikinci kazayı da yaşamış oldum (merak edenler www.niyazikaptan.com.tr anılar bölümünden okuyabilirler).
Geminin ventilasyon borusu; Yelken orta bölümünde bulunan Baş valftan aldığı temiz havayı yaklaşık 1 metre çaplı bir boru vasıtasıyla geminin üst güvertesi boyunca ilerleyip Baş Dizel Dairesinde son bulur. Baş Valfın manuel açma/kapama ve kilitleme mekanizması, Kıc Batarya Dairesinin salon üst kısmında bulunur. Kıç Bataryaya su bu mekanizmadan, Baş Dizele de ventilasyon borusun sonlandığı kısımdan gelmiştir.
Su üzerine çıkan gemimiz, Gölcük Tersanesine kendi imkanlarıyla intikal etti ve tamir işlemleri başladı. 2 ay sonra yenilenen ventilasyon borusu ve ona bağlı ekipmanlar test edildi. Sığ ve derin su tecrübeleri sorunsuz yapılarak tazeleme eğitimlerine gidildi. Bu aşamalardan sonra her türlü göreve hazır hale gelen T.C.G. ULUÇALİREİS üstün başarılardan sonra 2000 yılında, hizmet dışına ayrılarak İstanbul Sütlüce’de bulunan Koç Müzesinde misafirlerini ağırlamaktadır.
KIÇ BATARYA
KIÇ BATARYA
AŞÇIHANE
BAŞ DİZEL
T.C.G. DUMLUPINAR S 339 RUS ŞİLEBİ İLE ÇARPIŞTI 1 EYLÜL 1976 KURANDA EŞEK İLE İLGİLİ GENETİK YAPI